Asen còn được biết đến với tên gọi khác là thạch tín. Một trong những loại nguyên tố xếp hạng đầu thế giới về độc tính. Asen có thể xuất hiện trong nhiều môi trường tự nhiên bao gồm nước, không khí, thức ăn, đất đai,… Asen là nguyên nhân quan trọng có thể dẫn tới căn bệnh ung thư, chính vì vậy rất nhiều người quan tâm đến việc tìm hiểu xem Asen là gì, nguyên nhân, tác hại và cách phòng tránh chất độc này.
Asen là gì?
Asen là một á kim có độc tính rất nặng. Asen xuất hiện trong đời sống tự nhiên dưới những màu sắc cơ bản như: màu vàng (phi kim) và màu xám (á kim) nên rất khó để phân biệt được chúng.
Asen tồn tại trong tự nhiên dưới dạng các cấu trúc tinh thể đặc biệt mang tính chất của kim loại đã được phát hiện gồm: asen sensu stricto, asenolamprit và parasenolam prit (hiếm có). Về cơ bản, chất độc này có thể được tìm thấy dưới dạng các hợp chất asenua và asenat.
Phân loại Asen trong tự nhiên
Asen gồm có 2 dạng trong tự nhiên là Asen vô cơ và Asen hữu cơ. Cụ thể là:
- Asen vô cơ: mang độc tính cực mạnh. Nghiên cứu cho thấy độc tính trong chất này cao hơn thủy ngân tới 4 lần. Asen vô cơ đã được liệt vào nhóm chất hàng đầu gây ra bệnh ung thư (chất gây ung thư nhóm 1) bởi cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) và liên minh Châu Âu (EU).
- Asen hữu cơ: phần lớn xuất hiện bởi quá trình phân hủy của các loài hải sản và thủy. Dạng Asen này không mang độc tính và có thể đào thải nhanh chóng nếu như đi vào cơ thể con người.
Nguyên nhân gây nhiễm độc Asen
Ngoài câu hỏi Asen là gì, thì nguyên nhân tại sao nhiễm độc chất này là vấn đề mà rất nhiều người quan tâm tìm hiểu. Tại Việt Nam, nguyên nhân hàng đầu dẫn tới nhiễm độc Asen đến từ việc sử dụng nguồn nước hoặc nguồn thức ăn không đảm bảo chất lượng an toàn vệ sinh.
Bên cạnh đó, những nguyên nhân khác có thể dẫn tới tình trạng nhiễm độc Asen ở người đó là vì cấu tạo địa chất của nhiều vùng nhiễm Asen. Hệ quả từ sự ô nhiễm bởi các hoạt động sinh hoạt, sản xuất của con người khiến cho nguồn nước bị nhiễm độc tố. Những chất độc này thường đến từ:
- Chất thải từ các nhà máy hóa chất thải ra khiến nguồn nước và đất đai xung quanh bị ô nhiễm (nhà máy sản xuất thuốc nhuộm,…).
- Sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ không đúng quy trình kỹ thuật trong các hoạt động nông nghiệp.
- Hoạt động đào và lấp giếng không đúng tiêu chuẩn là nguyên nhân khiến cho mạch nước ngầm dưới lòng đất bị nhiễm bẩn và nhiễm độc.
Có thể thấy rằng, Asen xuất hiện trong môi trường tự nhiên bằng nhiều con đường như ở mạch nước ngầm, nước giếng, nước máy chưa qua xử lý. Thậm chí trong nhiều trường hợp, nếu như nước đóng chai không qua quy trình xử lý đúng tiêu chuẩn đã được đưa vào sử dụng thì khả năng người uống bị nhiễm độc Asen trong nước là rất cao.
Tác hại của Asen là gì đối với sức khỏe con người
Asen là gì? Đó là một chất chứa độc tố rất mạnh, nhất là đối với Asen vô cơ. Khi vô tình sử dụng các thực phẩm đồ ăn hoặc nước uống bị nhiễm Asen thì sẽ gây ra những ảnh hưởng vô cùng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng con người. Những tác hại dễ thấy nhất gây ra bởi độc tố Asen gồm có:
- Trường hợp sử dụng thực phẩm, nguồn nước có chứa hàm lượng Asen trên 60.000µg/L sẽ gây tử vong.
- Sử dụng các thực phẩm có chứa hàm lượng Asen vô cơ từ 300 – 30.000µg/L sẽ tác động nguy hiểm đến dạ dày và ruột. Một số biểu hiện có thể xuất hiện trong trường hợp này gồm đau dạ dày, buồn nôn, nôn và tiêu chảy
- Gây giảm khả năng tạo hồng cầu và bạch cầu. Khiến cho người bệnh thường xuyên mệt mỏi, khả năng bị rối loạn nhịp tim, vỡ mạch máu là rất cao.
- Trên cơ thể có thể xuất hiện các vết bầm tím. Bị tê ở phần bàn chân, bàn tay do suy giảm chức năng hệ thần kinh.
Nếu con người sử dụng các thực phẩm đồ ăn, nước uống hoặc có tiếp xúc với độc tố asen ở hàm lượng thấp cũng có khả năng gây biến đổi sắc tố da. Tác hại dễ gặp nhất đó là người bệnh bị sạm da, kết vảy sừng trên da hoặc xuất hiện mụn cóc ở lòng bàn tay, lòng bàn chân hoặc toàn bộ cơ thể. Nếu kéo dài, tình trạng này có thể dẫn đến ung thư da.
Ngoài ra, việc sử dụng nguồn thực phẩm, tiếp xúc nguồn nước bị nhiễm Asen sẽ làm tăng nguy cơ bị ung thư gan, thận, bàng quang, tuyến tiền liệt và phổi ở người.
Triệu chứng để chẩn đoán nhiễm độc Asen là gì?
Có thể chẩn đoán các triệu chứng xuất hiện khi con người tiếp xúc với nồng độ cao Asen, đặc biệt là dưới dạng khí. Triệu chứng xuất hiện ở tất cả hệ thống cơ quan, nhưng rõ ràng và dễ nhận biết nhất gồm có:
- Người bệnh cảm thấy buồn nôn, nôn, đau bụng thượng vị, ỉa chảy, tăng tiết đờm dãi.
- Khả năng xuất hiện các biểu hiện khác như rối loạn tâm thần cấp, ban đỏ ở da lan tỏa, bệnh lý cơ tim, và co giật.
- Rối loạn đường máu, suy giảm chức năng thận, suy hô hấp, phù phổi cấp.
- Biểu hiện thần kinh gồm các bệnh lý thần kinh ngoại biên hoặc não.
Các khu vực nào Việt Nam hiện nay bị nhiễm Asen
Việt Nam là một trong những nước thuộc Đông Nam Á đáng báo động nhất về vấn đề ô nhiễm nguồn nước gây ra bởi Asen. Nhiều nghiên cứu đã được tiến hành bởi các trung tâm nghiên cứu uy tín trong và ngoài nước. Kết quả cho thấy nguồn nước ngầm có nguy cơ nhiễm Asen cao nhất nằm ở các khu vực đồng bằng sông Hồng và sông Cửu Long.
Tại các tỉnh vùng lưu vực sông Hồng gồm Hà Tây, Hà Nam, Hà Nội, Nam Định, Hưng Yên và Thái Bình. Rất nhiều giếng khoan tại đây cho kết quả hàm lượng Asen trong nước đạt tới 300µg/l (gấp 30 lần tiêu chuẩn an toàn về nước uống).
Ở vùng lưu vực sông Đuống cũng xuất hiện tình trạng ô nhiễm nhưng với mức độ nhẹ hơn, bao gồm các tỉnh Bắc Ninh và Hải Dương. Khả năng nhiễm Asen trong nước ở các khu vực ven vùng núi trung du, ven biển thấp hơn vùng ở đồng bằng. Tần suất xuất hiện các mẫu nước ngầm có hàm lượng Asen vượt tiêu chuẩn là 45% tại Hà Nam, 28% tại Hà Tây, 17% tại Hưng Yên, 10% tại Nam Định và Bắc Ninh.
Ở vùng lưu vực sông Mê Kông gồm các tỉnh An Giang, Đồng Tháp ghi nhận tình trạng bị nhiễm Asen trong nước rất cao. Vùng lưu vực sông Cửu Long ở hướng biển có tình trạng đáng báo động về việc nhiễm Asen và Mangan trong nguồn nước giếng được đưa ra bởi tổ chức y tế thế giới WHO. Hơn thế nữa, nhiều thành phần kim loại khác cũng được ghi nhận vượt quá tiêu chuẩn cho phép gồm: Ba (11%), Se (7,1%), U (3,1%), Ni (1,4%), Pb (1,1%) và Cd (0,3%).
Cách phòng tránh nhiễm Asen
Chúng ta đã biết Asen là gì. Đó là một chất không màu, không mùi, không vị nên không dễ để phân biệt được chất độc này. Vậy làm thế nào để nhận biết được nguồn nước nhà mình sử dụng có bị nhiễm Asen hay không?
Câu trả lời chính là kết quả phân tích tại các phòng thí nghiệm. Chính vì vậy, gia đình nếu nghi ngờ nguồn nước bị nhiễm Asen thì nên chủ động lấy mẫu nước đến các phòng thí nghiệm uy tín để phân tích. Dưới đây là một số cách phòng tránh nhiễm Asen:
Sử dụng nước đóng bình
Sử dụng nước đóng bình là cách phòng tránh nhiễm Asen hiệu quả. Nước đóng bình sẽ giúp người sử dụng tránh được các bệnh tiêu hóa, khiến cho cơ thể khỏe mạnh hơn nhờ hàm lượng đầy đủ các khoáng chất cần thiết có trong nước.
Một số hãng, thương hiệu nước đóng bình uy tín được bộ y tế khuyến khích sử dụng bao gồm Lavie, Aquafina… Tuy nhiên giá thành của nước đóng bình lại khá tốn kém. Trung bình bạn sẽ tốn khoảng 50.000 – 70.000 VND/ 1 bình 20 lít.
Máy lọc nước Kangen
Máy lọc nước Kangen là giải pháp tốt nhất hiện nay và được rất nhiều hộ gia đình áp dụng ở Việt Nam. Là dòng máy lọc nước được ứng dụng công nghệ lọc nước ion kiềm tiên tiến nhất trên thế giới của tập đoàn Enagic. Công nghệ này có thể loại bỏ được 99,99% các vi khuẩn, gây hại và kim loại nặng bao gồm Asen cùng nhiều độc tố khác.
Ngoài khả năng lọc bỏ hoàn toàn các tạp chất gây hại. Máy lọc nước Kangen còn cung cấp nguồn nước điện giải chứa Ion kiềm tự nhiên, giàu Hydro, tạo khoáng chất chống oxy hóa và có tính trung hòa axit dư thừa cần thiết cho cơ thể.
Để mua được máy lọc nước Kangen chất lượng, người mua nên tìm hiểu về các sản phẩm đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai (quy chuẩn QCVN6-1:2010/BYT). Bên cạnh đó, việc lựa chọn nơi cung cấp uy tín, đáng tin cậy là yếu tố quan trọng không kém quyết định xem sản phẩm bạn mua về có thực sự tốt hay không.
Công ty TNHH Giải pháp sức khỏe Vitamia hiện nay là đơn vị uy tín hàng đầu chuyên nhập khẩu máy lọc nước Kangen chính hãng từ Nhật Bản. Với tiêu chí hoạt động luôn đặt sức khỏe người tiêu dùng lên vị trí số một, Vitamia luôn cố gắng nỗ lực từng ngày để mang lại giá trị tốt đẹp hơn cho cuộc sống khỏe mạnh của chính bản thân và cả cộng đồng. Truy cập https://kangen.vn để biết thêm thông tin chi tiết.
Trên đây là những thông tin cơ bản giải đáp thắc mắc Asen là gì, nguyên nhân, tác hại và cách phòng tránh chất độc này. Hy vọng bài viết sẽ là nguồn tư liệu tham khảo hữu ích dành cho quý độc giả bạn đọc quan tâm và trân trọng giá trị sức khỏe của bản thân!
